Dit is ús taal

Boeken fan Fryslan Over het Fries Vrije tijd
9 september 2019
Taal is altijd in beweging. Zo ook de Friese taal. Met de komst van sociale media verandert ook de positie van het Fries. Er wordt meer Fries geschreven dan ooit, jongeren delen massaal Friestalige memes en de Friestalige band De Hûnekop is populair bij een breed publiek. Programmamaker Miranda Werkman onderzoekt wat het effect daarvan is op de Friese taal en taalbeleving en hoe het juist kan dat Fries zo populair is bij de jeugd. Aansluitend is de eerste aflevering van Picture Poems te zien: Friese gedichten in beeld gebracht.

Lysbeth Jongbloed-Faber van de Fryske Akademy heeft onderzoek gedaan naar het taalgebruik van De Hûnekop. Hun muziek heeft invloed op de taalbeleving en de identiteit bij de fans, zegt Lysbeth. Dat komt door de onderwerpen waar ze over zingen. De Hûnekop laat volgens haar zien dat het oké is dat je Fries bent en niet onder doet voor de Randstad. “1, 2, 3 sil ik dy snije. Ik had nooit gedacht dat ze dat bij Omrop Fryslân zouden draaien”, zegt zanger Emiel Stoffers van De Hûnekop. In oktober komen ze met hun nieuwste album: ‘Monsterachtig’. Dat dit niet ‘geef’ Fries is, interesseert Emiel niet: “Dat is niet mijn taak, maar het is wel fucking cool om Fries te spreken.”

Beter kun je het niet krijgen
Onderzoekster Lysbeth ziet wat dat betreft volop kansen voor het Fries. Want door de sociale media wordt het Fries vooral van onderop gebruikt, en beter kun je het niet krijgen, zegt ze. “Een taal die digitaal wordt gebruikt, sterft geen dood.”

Zelfbewust of zelfrechtvaardiging
Volgens Bert Looper van Tresoar moeten instituten als Tresoar, Omrop Fryslân en de Fryske Akademy veel vrijer bewegen in de nieuwe multimediale culturele context. Niet denken vanuit verdediging of angst. Tegelijkertijd ziet hij ook de spanning tussen het Fries gebruiken vanuit zelfbewustzijn of zelfrechtvaardiging.

Fryslân DOK: Dit is ús taal
De documentaire is zondag 15 september vanaf 17.00 uur ieder uur te zien bij Omrop Fryslân op televisie. Ook te zien op zaterdag 14 september om 15.30 uur en zondag 15 september om 13.00 uur op NPO 2. De documentaire is gemaakt in opdracht van mediaplatform Finster op Fryslân en mede mogelijk gemaakt door Lân fan taal, in het kader van de legacy fan LF2018.

Picture Poems
In hetzelfde weekend is ook de eerste van een serie Picture Poems te zien op Omrop Fryslân en NPO 2. De Picture Poems zitten achter de documentaires van Fryslân DOK en zijn de komende 12 weken te zien. Ze bestaan uit korte clips op Friese gedichten.

Registratie theatertour De Hûnekop
Op zaterdag 14 en zondag 15 september zendt Omrop Fryslân om 22.00 uur ook de theatershow van De Hûnekop uit. De show zit vol met muziek, sterke verhalen en een overdosis humor.