Nieuw gedicht Dichter van Fryslân

Vrije tijd
3 mei 2019
Half april stierf Hessel Miedema, schrijver, dichter, kunsthistoricus en oud-conservator van het keramiekmuseum Princessehof. Miedema is de vader van moderne naoorlogse poëzie in Friesland. Zijn werk was baanbrekend en grensverleggend. Gedichten als ‘stadich brekke de foarmen út ’e skyl’ zijn hoogtepunten in de Friese literatuur. Eeltsje Hettinga, Dichter van Friesland, schreef de I.M.-gedicht ‘It fertrek‘.

In 1964 zette hij een radicaal punt achter zijn schrijven in het Fries. Hij verhuisde naar Amsterdam, waar hij als wetenschappelijk medewerker aan de Universiteit van Amsterdam promoveerde op het werk van de 16e-eeuwse schrijver en schilder Carel van Mander. Hij had geen boodschap meer aan Friesland. Volgens hem was de Friese literatuur een regionale en provinciale aangelegenheid.

Over het Fries als taal zei hij dat ‘het Fries meer een dialect is dan een taal.’ Het werd hem niet in dank afgenomen. De dialectisering van het Fries is ondertussen een ​​meer dan actueel onderwerp. Miedema voltooide zijn laatste, in het Nederlands geschreven met het verzoek: ‘Noem mij niet meer.’ Echter, het zou een goede zaak zijn om de dichter te eren, die bij leven de Gysbert Japicxprijs had moeten hebben, met een herdruk van zijn kleine maar belangrijke en invloedrijke oeuvre.

 

 

It fertrek*

I.M. Hessel Miedema (1929-2019)

 

Betiidwei al begrepen it fertrek de haven út,
it Frysk langeroan gjin taal mar in dialekt,

dizze jûn, maitiid, mar leech no it ljocht oer lege steden.
Sjoch de sinne yn see en de houde holle

fan de Doper dekresjendo do. Under seemokken,
skimkjend boppe de reling, docht in drok hinne-

en werjende mynhear yn in lang telefoanpetear
in leafde en in lân oerboard. – Neam my net mear!

Och, noait net fier it deaderyk. Dig it, fuck it, fier it

Kom net werom op âlde plakken! Tiid, in diggeljen,
in stadich ynelkoar stoartende katedraal.

By nacht de spoken. En letter alle ferdronkenen,
ek de Phoeniciër lykas dit alfabet.

Betiidwei al begrepen it fertrek de haven út,
it Frysk langeroan gjin taal mar in dialekt.

 

* Hessel Miedema, ‘Brief’, Quatrebras, “en dat het Fries (…) meer een dialect dan een taal is …”