Súksesfolle edysjes fan Taaldoarp yn Bûtenpost en Wommels
Taaldoarp Frysk is een samenwerking van Afûk (onderwijs), Cedin en NHL Stenden Hogeschool. Bij de pilot van het project in 2024, gericht op de stimulering en de toetsing van het mondeling taalgebruik Fries van kinderen op basisscholen, deden zo’n 10 basisscholen mee. Als vervolg op deze pilot is er een samenwerking ontstaan tussen bovenstaande partijen (Taalplan Frysk 2030) én de Praat mar Frysk campagne van de Afûk, om het gebruik van het Fries in de gemeenschap te promoten. In deze nieuwe opzet van het project wordt Taaldoarp Fries uitgevoerd bij ondernemers ‘in de winkelstraat’.
Buitenpost en Wommels
Op vrijdag 23 mei draaide het programma in de winkelstraat van Buitenpost. Leerlingen van de basisscholen De Mienskip (Buitenpost), De Bernebrêge (Surhuisterveen), De Twa-Ikker (Stiens) en De Oanrin (Twijzel) bestelden hun pizza en kochten hun vlees, bloemen en kleding in het Fries in de winkelstraat van Buitenpost.
Afgelopen vrijdag 13 juni is de tweede ronde van het samenwerkingsproject in Wommels uitgevoerd. De leerlingen gingen hier o.a. naar de fysiotherapeut, de bakker, het restaurant en de kapper. Onder begeleiding van Pabo-studenten werden opdrachten uitgevoerd waarbij zij Fries moesten spreken. Een observant hoedt de boel scherp in de gaten en geeft scores aan de mondelinge spreekvaardigheid van de kinderen. Het is een soort toetsing, maar zonder dat het echt als een toets voelt.
Win-win
Taalplan Frysk is er op gericht om in het onderwijs het gebruik van het Fries te stimuleren. In het Taaldoarp gaat het dan om het spreken van het Fries in zo echt mogelijke situatie en wordt de spreekvaardigheid ook getoetst. De Praat mar Frysk-campagne is erop gericht om het Fries te gebruiken in de gemeenschap en het bedrijfsleven: Fries spreken bij bijvoorbeeld de bakker, arts, het gemeenteloket, in de bus en op het sportveld. Het idee achter het project is: kinderen worden gestimuleerd om in dagelijkse situaties het Fries te gebruiken, zodat ze dat ook buiten schooltijd nog vaker gaan doen. Bovendien krijgen de ondernemers voorbeelden en ideeën om hun klanten in het Fries te benaderen. Een win-win-situatie. Als dank voor hun medewerking, kregen de ondernemers een ‘open/dicht-bordje’ van Praat mar Frysk voor op de deur en een speciale vlag.
Bewustwording
Uit de eerste reacties in Buitenpost en Wommels blijkt al dat ondernemers zich door deze actie meer bewust worden van het gebruik van het Fries: niet alleen in het mondeling taalgebruik, maar ook schriftelijk. Een van de reacties van medewerkers van De Kruidhof (Buitenpost) was bijvoorbeeld: “Ja, waarom hangt de informatie in onze winkel eigenlijk alleen in het Nederlands en waarom zouden wij het Fries niet wat meer gebruiken?”. En dat is precies wat Praat mar Frysk met dit project wil bereiken.
Mooie taalinitiatieven zoals deze laten zien hoe onderwijs, samenleving en lokale bedrijven kunnen samenwerken voor een levendige toekomst van het Fries!
