Provinciaal taalbeleid op de goede weg

Over het Fries
27 september 2018
Ondanks de grote maatschappelijke ontwikkelingen, is de positie van de Friese taal stabiel gebleven. Dit blijkt uit het onderzoek Taal yn Fryslân, uitgevoerd door de Fryske Akademy.

Het Fries heeft, mede door het provinciaal taalbeleid, een plek in de formele domeinen veroverd. Het meer en beter gebruiken van het Fries is nu de vervolgstap. De onderzoekers doen hiervoor een aantal aanbevelingen aan de provincie.

Taalkado
De onderzoekers adviseren de provincie om door te gaan met de voorlichting aan ouders over Fries en meertaligheid. Ouders ontvangen bij de aangifte van een kind op het gemeentehuis van de provincie een Taalkado. De informatie en het materiaal in het Taalkado helpt ouders bij de keuze voor een meertalige opvoeding.

Fries schrijven
Het Fries schrijven heeft door de sociale media een groter aandeel gekregen in het dagelijks leven van de Friezen. Maar Friezen geven wel aan dat ze graag beter Fries hadden leren schrijven. Het feit dat de Friezen dit niet goed kunnen, zorgt voor een drempel. Dit pleit voor een versterking van het Fries schrijven in het onderwijs en de Friese taalhulpmiddelen, zoals www.taalweb.frl.

Taalskipper
Het Fries is op het platteland van oudsher sterker aanwezig dan in de Friese steden. Dat komt ook in dit onderzoek naar voren. Door de recente gemeentelijke herindelingen worden gemeenten steeds vaker bestuurd vanuit de steden. Het is van belang dat er ook dan oog is voor het Fries. De provincie speelt hier als Taalskipper een rol in om gemeenten hierop te wijzen en te helpen bij het formuleren van gemeentelijk taalbeleid.

Voorbeeldrol
Dat het Fries in officiële kringen gebruikt kan worden, blijft van belang om de officiële status van het Fries te bevestigen. De provincie en andere overheden hebben hierbij een voorbeeldrol. Ook als het gaat om de zichtbaarheid van het Fries op bijv. websites, in advertenties en in de openbare ruimtes en gebouwen. Het gebruik van tweetaligheid nodigt Friestaligen uit om zelf ook het Fries te gebruiken en te schrijven.

Lân fan taal
De provincie wil op basis van de resultaten van het taalonderzoek een extra impuls geven aan het taalbeleid. Lân fan taal vormt hier als groot programma-onderdeel van Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018 een centrale rol in. Meertaligheid wordt onder de aandacht gebracht met festiviteiten, kunst, wetenschap en educatie, waarbij het Fries centraal staat. Het is een samenwerking van vele partijen, die ook na 2018 samen Fryslân in internationaal verband als meertalige regio op de kaart willen zetten.

Lange termijn
De rapportage “Taal yn Fryslân, de folgjende generaasje” geeft een beeld van de ontwikkeling van het Fries op de lange termijn. De rapportage is een vervolg op eerdere onderzoeken naar de Friese taal in 1969, 1984 en 1995. Ook de provinciale taalatlassen uit 2007, 2011 en 2015 zijn meegenomen in het onderzoek.